بررسی اثر جیبرلیک اسید بر میزان تحمل به شوری گیاه گوجه فرنگی (lycopersicon esculentum mill.) در شرایط کشت در شیشه

تنش شوری به علت تأثیر بر جوانه زنی بذر، واکنش های متابولیکی و نیز جنبه های فیزیولوژی گیاه نظیر رشد و نمو، یکی از مهم ترین عوامل محیطی محدودکننده رشد و تولید محصول در گیاهان است. از آن جا که گیاه گوجه فرنگی به عنوان یک گیاه مدل در تحقیقات فیزیولوژی گیاهی است، در این تحقیق اثر جیبرلیک اسید (ga3) به عنوان مهم ترین و رایج ترین جیبرلین در گیاهان، بر میزان تحمل به تنش شوری گیاه گوجه فرنگی در شرایط کشت در شیشه بررسی شد. برای نیل به این هدف، بذرهای گوجه فرنگی در محیط کشت ms کشت داده شدند و سپس گیاهچه های حاصل از آن به محیط کشت-های حاوی 0، 100 و 150 میلی مولار نمک تحت تیمار 0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید انتقال داده شدند. پس از گذشت دو هفته، طول ساقه، فاصله میان گره ها و تعداد گره ها، وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه، کیفیت ریشه دهی، میزان کلروفیل a، b و کل، میزان کاروتنوئید، میزان سدیم و پتاسیم بخش هوایی و ریشه، میزان پرولین، میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز و نیز میزان پروتئین های محلول اندازه گیری شد. همچنین به-منظور بررسی الگوی پروتئینی گیاه تحت تنش شوری و تیمار با جیبرلیک اسید، الکتروفورز به روش sds-page صورت گرفت. براساس نتایج حاصل از آنالیزهای فوق افزودن جیبرلیک اسید موجب افزایش معنی دار طول ساقه، فاصله میان گره ها، تعداد گره ها و میزان وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه گردید که این افزایش در غلظت 1 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید در قیاس با غلظت 2 میلی گرم در لیتر بیشتر مشهود بود. همچنین افزودن 1 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید سبب افزایش کیفیت ریشه دهی در محیط های ms و حاوی 100 میلی مولار nacl شد. میزان کلروفیل و کاروتنوئید در اثر افزودن جیبرلیک اسید به محیط کشت تحت تنش شوری به طور معنی داری کاهش یافت که می توان گفت متناسب نبودن افزایش حجم سلول با افزایش سنتز محتوای کلروفیلی و کاروتنوئیدی برگ ها به دنبال تیمار جیبرلیک اسید دلیل احتمالی این پدیده است که سبب رقیق شدن محتوای کلروفیلی برگ ها شده است. در غلظت 150 میلی مولار نمک، افزودن 2 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید توانست سبب کاهش معنی داری در میزان سدیم بخش هوایی شود، در حالی که افزودن جیبرلیک اسید به میزان 1 میلی گرم در لیتر به محیط کشت حاوی 150 میلی مولار نمک، باعث افزایش معنی داری در میزان پرولین برگ-ها گردید. از طرفی افزودن جیبرلیک اسید به میزان 1 و 2 میلی گرم در لیتر به محیط ms و نیز محیط های حاوی 100 و 150 میلی مولار nacl، سبب افزایش معنی دار فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز شد، اما در میزان فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز هیچ تغییر معنی داری ایجاد نکرد، تنها در محیط کشت ms افزودن 2 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید سبب افزایش معنی دار فعالیت آنزیم کاتالاز گردید. افزودن جیبرلیک اسید به میزان 1 و 2 میلی گرم در لیتر به محیط حاوی 150 میلی مولار نمک، منجربه افزایش معنی دار میزان پروتئین های محلول برگ شد. بیان پروتئین های حدود 45 کیلودالتونی نیز در اثر افزودن 2 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید به محیط کشت ms، افزایش یافت.